Sosyal anksiyete kişinin yaşamını etkileyebilen psikolojik bir rahatsızlıktır. Bu anksiyetenin görüldüğü kişiler toplum önünde konuşma yapma, yeni biriyle tanışma gibi davranışlardan kaçınırlar.
İçindekiler
Sosyal Anksiyete Nedir?
Sosyal anksiyete görülen bir kişi sosyal ilişkiler kurarken bazı çekinceler ve korkular yaşayabilir. Kişi yeni ilişkiler kurarken ya da toplum önünde bir şey yapması gerekirken çok fazla gerildiği ve ne yapacağını bilemeyeceğini düşündüğü için bu davranışları sergileyeceği ortamlarda bulunmamayı tercih edebilir. Ayrıca sosyal anksiyete yaşadıkları ortamlar farklılık gösterebilir. Bazı ortamlarda bu durumu yaşamazken bazı ortamlarda anksiyete yaşayabilirler. Bazı kişiler telefon konuşması yapmakta dahi zorlanırken bazı kişiler birebir tanışma ve buluşmalardan çekinebilirler. Sosyal anksiyete 10’lu yaşlardan itibaren yaşanmaya başlanabilir. Sosyal anskiyetenin neden olduğuna dair tek bir şey gösterilemeyebilir. Sosyal anksiyete ; biyolojik, genetik ya da çevresel koşullar nedeniyle meydana gelebilir. Ebeveyn davranışları ya da onları model alma gibi durumlar sosyal anksiyeteye zemin hazırlayabilir.
Sosyal Anksiyete Belirtileri
Sosyal anksiyete yaşayan kişiler genelde sosyal ortamlarda kaygı hissederler. İnsanların onların hakkında ne düşündüğü, onların hakkında mı konuşulduğu gibi konular üzerinde stres yaparlar. Kişi endişe, korku gibi duygular hissedebilir. Bunların yanı sıra gerildiklerinden dolayı hızlı kalp çarpıntısı, yüzün kızarması gibi durumlar yaşanabilir. Ayrıca bazı kişilerde mide bulanması ve titreme gibi belirtiler de görülebilir. Sosyal anksiyete belirtileri yaşayan kişiler içine kapanma eğilimi gösterebilir. İnsanlarla tanışmak ve konuşmak onlar için zor olduğundan insanların olduğu ortamlardan kendilerini soyutlayabilirler.
Sosyal Anksiyete Neden Olur?
Sosyal anksiyete kişinin gelişimsel süreciyle ilişkilidir. Sosyal anksiyete oluşması için birden fazla risk faktörü vardır. Sosyal anksiyeteye neden olabilecek durumlar; genetik, kişinin mizacı, çocukluk çağında yaşanan travmalar, ebeveynlerle ilişki olarak sıralanabilir.
Kişinin mizacı örnek gösterildiğinde; çocukluğundan itibaren aşina olunmayan durumlara, kişilere ya da nesnelere karşı korku ve kaçınma davranışları göstermesi olasıdır. Kişi bu durumda çekingen olarak nitelendirilebilir ancak çekingenliği sosyal ortamlarda ortaya çıkıyorsa sosyal anksiyeteye sahip olması olasıdır.
Koşullayıcı olaylar da sosyal anksiyetede risk faktörüdür. Kişi olumsuz tecrübelerinin yanı sıra başkalarının da olumsuz tecrübelerinden kaynaklı olarak sosyal anksiyeteye meyilli hale gelebilir. Ayrıca travmatik olayların tek başına sosyal anksiyeteye neden olması düşük bir olasılık olarak gösterilmektedir. Tek bir olay yerine birden fazla kez yaşanmış olayların sosyal anksiyeteye sebep olabileceği düşünülmektedir. Çocuklukta birden fazla kez zorbalık görme, başkaları tarafından rahatsız edilme ya da yaşıtlarının bu kişileri görmezden gelmesi gibi olaylar sosyal ansksiyetenin başlamasında etkili olabilir.
Sosyal Anksiyete Nasıl Geçer?
Sosyal anksiyeteye sahip bireylerin bu rahatsızlığa sahip olmasının nedenleri oldukça fazladır. Öncelikle kişi kendini hangi durumlarda rahatsız hissedttiğini düşünerek nelerin onu rahatsız ettiğini bulması gerekir. Bazı sosyal anksiyeteye sahip olan insanlar telefon görüşmesi yapmak ya da göz teması kurmaktan tamamen kaçınabilirken bazı kişiler rahatsız olsa bile bu durumları gerçekleştirebilir. Bu sebeple sosyal anksiyetenin şiddeti de çözümü için önemlidir. Kişi sosyal anksiyeteyi yenmek için rol oyunu oynayabilir. Yani kişi kendini sosyal bir ortamdaymış gibi düşünerek nasıl hareket edebileceğini hayal edebilir. Böylece sosyal ortamlardaki stresini dizginleyebilir. Sosyal anksiyetenin geçmesi için profesyonel destek almak önem taşır.
Sosyal Anksiyete Tedavisi
Sosyal anksiyete tedavisinde bilişsel davranışçı terapi sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Bu terapi sayesinde kişi sosyal anksiyeteye sebep olan durumlara maruz kalarak alıştırmalar yapabilir. Böylece sosyal ortamlardaki davranışlarının kontrolüne eline alarak sosyal becerilerini geliştirebilir. Kişi kendini kaygılandıran durumların üstüne giderek bu kaygıyı yenebilir. Ayrıca psikiyatr kişiyi dinleyerek endişelerinin temel sebebini bulmasına yardımcı olabilir ve bu sayede kişi endişelerini giderebilir. Sosyal anksiyete tedavisinde bazı durumlarda ilaç tedavisi de sağlanabilir. Bu ilaçların kullanımıyla birlikte kaygıda azalma sağlanabilir.
