Kabul Kararlılık Terapisi (ACT)

Psikoterapi

Şimdiye kadar yapıp ettiği şeylerin gördüğü işlevi anlaşılmaya çalışılır. Bu sırada yargılayıcı tutumdan uzak, şimdiye kadar yapıp ettikleri için minnettar bir tutumla danışan dinlenir. Sorunları için yapıp ettiklerinin sonuçları araştırılır. Bu davranışların kalıcı olarak işe yarayıp yaramadığı araştırılır. Genellikle bu eylemler kısa vade de işe yarar fakat uzun vade de sorunun kendisi olur… Bu farkındalıktan sonra genelde “o zaman benim ne yapmam lazım?” ve benzeri soruları seansta gündeme getirir. Bu sorulardan sonra ilk adımımız “Ne yapacağı değil ne uğruna acı çekmeye gönüllü olurdu?” fikrine odaklanmak olur. Uğruna acı çekmeye arzu ettiği hayat yolundaki anlamlı adımlar sorgulanır. Yoksa açığa çıkarılır. Bu uğurda yapmak istedikleri hedefler halinde belirlenir. Bunlar birer duraklardır. Asıl gidilmek istenen yere “atılan kementler” gibidir. Kement atılır, kement bir yoklanır sağlam mı diye, bazen ağır ağır bazen hızlı hızlı hayatı anlamlı kılacak istikamete doğru çekilmeye başlanır. İlk planlanan hedefe ulaşınca kement tekrar sallanır sıradaki hedefe atılır. Bu şekilde yolculuk devam eder. Bu süreçte illaki zorlanmalar, aksaklıklar, tıkanmalar olur. Bunlar terapistin seanslarda öğreteceği tekniklerle kolaylaştırılır. Gidilecek yön aynı kalır, ara ara hız değişse bile gidilen yön arzulanan yöndür, harcanan manevi enerjiye danışan gönüllüdür. Böylece kişinin alışkanlık haline gelen tutumları ile arasına mesafe koyması sağlanır. Yeni eylemler zincir reaksiyonu başlatılmaya çalışılır.  Çıkılan bu eylemler zincirinde hareketin yönünü danışanın hayatında kıymet verdiği konular belirler.

KABUL VE KARARLILIK TERAPİSİ TEKNİKLERİ

Kabul ve kararlılık terapisi teknikleri seanslar ve ev ödevleri ile birlikte sürdürülmektedir. ACT’de altı temel tedavi edici süreç vardır. Anda olma, Ayrışma, Kabul Etme, Bağlamsal Benlik, Değerler, Değerler Doğrultusunda Davranışlar…Şimdi bu süreçleri kısaca açıklayalım 1-Anda olma: İnsanoğlu için “şimdi burada” olmak zordur. Çoğu zaman geçmiş ve geleceğe dair düşüncelere kapılırız. Anda olmak cildimizin dışında olan bitene, cildimizin içinde olan bitene veya her ikisine birden dikkatimizi verebilme halimizdir. Otomatik pilota almak yerine şimdi burada olmaktır. Anla teması kaybettiğimiz zaman dilimine iyi bir örnek verecek olursak: Şimdiye kadar hiç araçla kullanırken bir yerden başka bire yolculuk esnasında süreci hiç hatırlamadığınız oldu mu? 2-Ayrışma: Bir adım geri de durarak zihninizden hangi düşüncelerin geçtiğini izlemek demektir. Düşüncelere kapılmak onlarla mücadele etmek yerine, taşıyıcı bantta ilerleyen bavullar gibi gelip geçmelerini izlemektir. 3-Kabul etme: Danışanın kendisini bedenine gelen giden his ile ilgili açması anlamındadır. Bu hislerle çekişme bırakılıp, onlara biraz hareket alanı açılması sağlanır. Bu hislerle mücadele yerine bulunmalarına izin veririz. Bu onları istediğiniz manasına da gelmez…Sadece hislerle ilişkinizde başka türlü bir eylemi kabul etmiş olursunuz.  4-Gözlemleyen benlik: Hayat devam ettikçe vücudumuz değişir, düşüncelerimiz değişir, duygularınız, rolleriniz değişir fakat bütün bu değişimleri fark eden ve gözlemleyen siz değişmez. Bir değişimi fark eden biri varsa ve değişmiyorsa onun adı nedir? İşte bu noktada bu yaşam boyunca orada bulunan aynı sen vardır. 5-Değerler: Terapiye gelirken neyin canını acıttığını bilmek aslında gelenin hayatında neyin aksadığını gösterir. Gelen danışan hayatında ne için acı çekmeye gönüllü olur? Nelerin aksaması onun canını en çok acıtır? Soruları değerleri açıklığa çıkartır. Bu değeri pusula da gidilecek istikameti gösterir. 6-Değerler doğrultusunda davranış: Terapiye gelen kişinin değerleri açığa çıkarıldıktan sonra bu alanda değerler için alınacak aksiyonlar, hareketler, yönelişler ilerleyen süreçte anlamlı bir hayat kurulması sağlanır. “ACT” İngilizce “hareket, eylem” anlamına gelmektedir. Terapinin kurucuları ve uygulayıcılar arasında A-C-T değil, ACT olarak bu terapi adının ifade edilmesi tam bu noktaya olan vurgu içindir. Sonuç olarak ACT terapisi ile istenen: “Anda ol, Açık ol ve Gereğini yap…”

KABUL VE KARARLILIK TERAPİSİ ACT’NİN FAYDALARI

Kabul ve Kararlılık Terapisi (Acceptance and Commitment Therapy-ACT) ile hedeflenen; -Izdırap veren düşünce ve duyguların etkisini azaltacak şekilde ele alınmasını sağlayacak psikolojik becerilerin öğrenilmesi, -Terapiye gelen kişi için asıl önemli ve anlamlı olanın ne olduğunun açığa çıkarılarak bu doğrultuda, arzu edilenin motivasyonu ile hayatın zenginleştirilmesidir… Bu süreçte terapiye gelen danışanın, hayattaki kontrolü kendi dışında olan bitenlerle (Örneğin; patronun değersiz hissettiren davranışları), iç dünyasındaki kontrolü dışında olan bitenlerden (Patronun davranışları sonucunda oluşan kötü hisler, kötü düşünceler gibi…) kurtulmak için yapıp ettiklerine farklı bir gözle bakmasını sağlanır. “Psikolojik esneklik” kazanması hedeflenir. Bir noktada semptomlarla ilişkisinin değiştirilmesi ile köklü bir değişimin gelmesi beklenir. ACT’nin amacı: danışanla beraber gelen acıyı kabul etmesi sağlanarak, zengin, dolu ve anlamlı bir yaşam oluşturmasıdır.

KABUL VE KARARLILIK TERAPİSİ HANGİ ALANLARDA UYGULANABİLİR?

Kabul ve kararlılık terapisinin uygulandığı alanları aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz,

• Depresyon
• Anksiyete
• Stres yönetimi
• Yeme bozuklukları
• Kendine zarar vereme
• Okb
• Şizofreni
• Sigara bırakma
• Şeker hastalığının kontrol altına alınması
• Kronik ağrı
• Madde bağımlılığı

Yukarıdaki durumlarda kabul ve kararlılık terapisinin etkili olduğu ve başarılı sonuçlar alındığı kanıtlanmıştır.

DEPRESYONDA KABUL VE KARARLILIK TERAPİSİ

Depresyonda kabul ve kararlılık terapisinin diğer yöntemlere oranla daha etkili olduğu düşünülebilmektedir. Depresyon tedavisinde başvurulan geleneksel yöntemler; bireyin düşüncelerine meydan okumasını savunurken kabul ve kararlılık terapisi; problemlerin yaşanılan olumsuz sürecin bir parçası olduğunun kabul edilmesini ve olumsuz düşüncelere rağmen iyi olunacağını öngörmektedir.

İzmir Kabul ve Kararlılık Terapisti

İzmir kabul ve kararlılık terapisi hakkında detaylı bilgi için; 0 506 292 21 41 numaralı telefonu arayabilirsiniz. Not: Bu metni okuduktan sonra zihninize bir bakın, size ne diyor? Tam zihninizde bu metne dair düşünceler geçerken anda olun, duygularınızı kabul edin ve hayatta sizin için neler önemliyse onlar için gereğini yapın… Şayet yapamıyorsanız ya da yapamayacağınıza dair düşünceleriniz varsa bunu da fark edin tekrar gereğini yapın…

Not: Bu metni okuduktan sonra zihninize bir bakın, size ne diyor? Tam zihninizde bu metne dair düşünceler geçerken anda olun, duygularınızı kabul edin ve hayatta sizin için neler önemliyse onlar için gereğini yapın… Şayet yapamıyorsanız ya da yapamayacağınıza dair düşünceleriniz varsa bunu da fark edin tekrar gereğini yapın… 😊